Różne ciekawe rzeczy
  1882 r.- OPIS KRYNICY
 
OPIS KRYNICY :
" Cała prawa strona zakładu ( jadąc z Muszyny) dotyka górzystego lasu szpilkowego, który rozciąga się na przestrzeni ok. 70 morgów. Ten nazwano parkiem i przeznaczono do przechadzek. Pełno tam chodników wijących się w różne strony, miejscami znajdują się tam łączki, polany, klomby krzewów i kwiatów, a co kilkanaście króków wszędzie napotyka się ławeczki. 
Niektóre części tego parku mają swoje nazwy i  tak: polana tuż za łazienkami nazywa się Edwardówką ,  a wpobliżu kaplicy Dietlówką; nizinę, gdzie leży zakład kąpieli nazwano Janówką. Polanę na najwyższym szczycie parku nazwano Michasiową, ponad którą wznosi się jeszcze wyższa góra ( 736 m) gęsto lasem zarosła, a nieco poniżej ( 617 m ) jest kamienna statua Matki Boskiej, od której piękny jest widok na niżej jeszcze lezącą Łętówkę. 
Z pomiędzy wszystkich drożyn snujących się po parku, wyróznia się łągodnym i jednostajnym pochyleniem chodnik Sieglera, który powstał przy zakładaniu rur wodociągowych, a który przebiega przez cały park aż daleko za Janówkę.
Skutkiem górzystego terenu budowle nie mogły się tu nagromadzić w jednej symetrycznej przestrzeni,  ale rozciągają się wzdłuz wąwozów w dosyć znacznej rozległości ( blisko ćwierć mili). Dla ogólnego oznaczenia miejscowości używane bywają wyrazenia: " za łazienkami" , " w górze" ,  " w samym zakładzie", " za rzeką" , " ku Bardyjowu" ,  " ku Słotwinom" . Ponieważ te wyrażenia powszechnie zię przyjęły, przeto je tutaj zatrzymuję: 

a ) " za łazienkami" , jest to ta część Krynicy, którą najpierw się spotyka jadąc od Muszyny, a która sięga od wsi Krynicy az do łazienek. Po obu stronach gościńca ciągną się tu szeregi domów : z początku są to chaty wieśniacze, bliżej zaś łazienek znajdują się budowle wcale okazałe i wygodnie urządzone. Po prawej  stronie domy leżą bliżej gościńca,  z pomiędzy których okazałością i dobrym urządzeniem wyróżnia się hotel Pod Trzema Rózami. Po lewej stronie gościńca wszystkie domy są ponad takowy wzniesione; im dalej od zakładu tym to wzniesienie jest wyższe, , dosięga 1 -1,5 piętra. Przewaznie są to budowle pokaźne i urządzone wygodnie, nawet z pewnym komfortem, jak dom Pod Krakowiakiem, dom Pod Pagatem, Pod Wandą, Pod Gwiazdą itd.
Dla wybredniejszych towarzyst domy te mają tę stronę ujemną, że domy Pod Gołębiami, Pod Trzema Koronami, Pod Łabędziem, Pod Łososiem i wiele innych w tej okolicy są siedzibą prawie wyłącznie Izraelitów. 

b) " w górze" na znacznej wysokości  znajduje się kilka domów bardzo dobrze postawionych i urządzonych, między którymi piętrowy dom Pod Złotą Kijowską Bramą, oznacza się elegancją i wygodami;  dom Na Wawelu i Pod Kościuszką są dobrze budowane i urządzone. Położenie tych domów jest wspaniałe: z werandy lub z okna roztacza się widok na cały zakład snujący się głęboko  w dole. Powietrze jest tu niezrównanie czyste. Ale wspinanie się tak wysoko w górę do tych domów dla osób słabszych jest zbyt utrudzające,  zwłaszcza że nie ma do nich dobrej drogi.

c) " samym zakładem" nazywa się ta część Krynicy,  która jest własnością Kamery ( Funduszu  Religijnego).,  a która rozciąga się z jednej  strony  od łazienek borowinowych az do Janówki ,  a raczej  do  miejsca, gdzie się krzyżują drogi do Słotwin i Bardejowa; z drugiej  zaś strony od parku aż po lewy brzeg rzeki płynącej przez zdrojowisko. Droga powiatowa przecinająca środek  zakłądu jest dla wozów zamknięta. Dotya się drogą ponad samą rzeką, a być może, że już w tym roku będzie ukończona droga w górze ponad zakładem, którą budują wyłacznie dlatego aby z zakładu usunąć przejazd wozów i przepęd bydła.
Owa droga zamknięta, przechodząca przez środek  zakładu ma po obu  stronach szerokie chodniki nazwane deptakiem.Wszyscy goście gromadzą się codziennie rano i wieczorem, piją wody, słuchają muzyki i przechadzają się w tej względnie małej przestrzeni. W dni  skwarne wiele osób udeptują równoległą do  tych chodników drożynę w parku  lezącą tuż ponad zdrojem.
Po lewej stronie deptaka na przeciw łazienek, znajduje się stary, duży dom parterowy zwany Bazarem, w którym mieszczą się liczne sklepy a także Biuro Komisji Zdrojowej, gdzie zasięgnąć można wszelkich informacji bezpłatnie. W środku dość rozległego gazonu umieszczono piękną, żelazną altanę dla orkiestry. Na drugim końcu tej strony stoi duży, stary dom Pod Barankiem,  gdzie jest główna restauracja, cukiernia i kawiarnia. W niedalekiej przyszłości oba te domy mają być usunięte, a w środku, na przeciw zdroju głównego ma stanąć wspaniały dom zdrojowy ( Kurhaus). 
Po prawej stronie deptaka , nad samą rzeką, stoi piękny gmach murowany, przeznaczony na łazienki borowinowe, a obok nich wznosi się jeszcze większy gmach łazienek  mineralnych.  Dalej wśród gazonu dywan kwiatowy a następnie budynek 70 metrów długi z jednej  strony otwarty. Jest to chodnik kryty, w którego środku znajduje się główne źródło. Za tym budynkiem jest rozarium, w środku którego tryska fontanna i odtąd rozpoczyna się szereg domów należących do Kamery, mianowicie: dom Pod Czarnym Orłem, Pod Trąbką, Pod Szwajcarem, Pod Topolami, Pod Jeleniem i Pod Zamkiem. Tyły wszystkich tych budowli leżą już w parku.

d) " za rzeką" nazywają tę częś zdrojowiska ,  która leży na poziomie "samego zakładu" i  tuż przy nim, ale od własności kameralnej oddzielona jest rzeczką Kryniczanką. Jest to dzielnica najdogodniejsza do mieszkania, gdyż leży na płaszczyźnie i tuż przy głównym ognisku  życia kąpielowego. Znajdują się tu mniej lub więcej eleganckie domy i  względnie dobrze urządzone: Pod Dębem ( restauracja) , Pod Litwinką, Pod Węgierską Koroną, i Pod Jarząbkiem,  Pod Kosynierem, Pod Białą Różą, Pod Lwem, Pod Matką Boską, Witoldówka, Pod Sobieskim, Pod Ułanem, Pod Białym Orłem, Pod Rybą, Pod Wisłą, Pod Góralem.  Z tych najlepiej urządzonych jest Witoldówka, dom Pod Wisłą, Pod Węgierską Koroną, Pod Białą Rózą i  inne.

e) " ku Bardyjowu" prowadzi droga łagodnie wznosząca się pod górę, obok której stoi kilka okazałych domów. Położenie tej miejscowości jest znakomite, a domy są dobrze urządzone. 
Po prawej stronie gościńca znajduje się dość dobrze urządzony Domek Poczmistrza, z dobrze urządzonymi pokojami, a dalej dwa okazałe i dobrze urządzone gmachy Pod Cisem i Pod Akacją. 
Po lewej stronie gościńca jest Hotel Krakowski, za nim dom ogrodnika wraz z ogrodem warzywnym i kwiatowym. W końcu stoją dwa okazałe gmachy, jeden drewniany, drugi murowany, oba zwane Hotelem Warszawskim; te domy ze wszystkich w Krynicy są najokazalej urządzone.

f) "ku Słotwinom" prowadząca droga ma po obu stronach szeregi domów zajmowanych przeważnie przez Izraelitów. Jednak i  tutaj znajduje się kilka okazalszych budowli zajmowanych przez nieizraelitów, a z pomiędzy nich najbardziej się wyróżniają domy Pod Krukiem, Pod Kurkiem, Pod Lipami, Pod Pogonią."

  
                                                                                                                                                                                                                                                Dr.                                                  Bolesław Skórczewski,  1883
 
  Dzisiaj stronę odwiedziło już 37 odwiedzający (117 wejścia) tutaj!  
 
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja